نورپردازی نما
شاید به جرئت بتوان گفت که اگر 50 درصد از زیبایی نمای یک ویلا سهم طراحی و اجرای صحیح و تمیز آن باشد , 50 درصد دیگر زیبایی یک ویلا نورپردازی نما به صورت صحیح و اصولی آن میباشد. بهترین حالت این هست که همراه طراحی نما عملیات مشاوره و طراحی نور پردازی نما نیز انجام شود.
که معمولا طراح معمار به همراهی و مشاوره یک مهندس اکتریکال جهت محاسبه شدت نور (کاندلا), شار نوری (لومن) , شدت روشنایی (لوکس), درخشندگی (لومینانس) اقدام به طراحی نورپردازی نما مینماید.
البته این مقاله تنها در مورد مباحث زیبا شناسی نورپردازی ویلا ها و به صورت کلی ساختمان ها میباشد ولی خوب است کمی با اصطلاحات بالا آشنا شویم.
1- شدت نور (کاندلا): عبارتست از مقدار نور ساطع شده از منبع نور در هر ثانیه در یک جهت بخصوص. واحد اندازه گیری شدت نور “کاندلا” می باشد. تولیدکنندگان چراغ برای هر محصول خود یک منحنی توزیع نور ارائه می دهند که در آن شدت نور محصول در هر زاویه را نشان داده و بر اساس این مقادیر طراحی روشنایی انجام می‌شود. ایاین پارامتر در نرم افزار های مدلینگ و طراحی معماری کاملا قاب کنترل میباشد و به پارامتر IES معروف میباشد
2- شار نوری (لومن)
شار نوری عبارتست از مقدار نور ساطع شده از منبع نور در هر ثانیه. واحد اندازه گیری شار نوری “لومن” میباشد. میزان شار نوری عددی است که بر روی جعبه، کاتالوگ، برگه مشخصات لامپ و حتی گاهاً بر روی خود لامپ درج می گردد. شار نوری تنها مشخصه نوری یک لامپ بوده و به چراغ و رنگ آمیزی محیط بستگی ندارد.
لومن لامپ مطابق با استاندارد زمانی اندازه گیری می‌شود که لامپ در شرایط نامی قرار بگیرد. بعنوان مثال ولتاژ ورودی لامپ نامی ۲۳۰ ولت باشد. یکی از خصوصیت‌های لامپ‌های LED دارای درایور جریان ثابت این است که اگر افت ولتاژ در شبکه برق بوجود بیاید، شار نوری این لامپ‌ها کاهش نمی‌یابد و این مساله یکی از دلایل انتخاب لامپ‌های درایور دار میباشد.
3-واحد لوکس: واحد استاندارد “شدت روشنایی” می باشد که معادل است با یک لومن شار نوری در یک متر مربع از سطح کار. بطور حسی یک لوکس، شدت روشنایی حاصل از یک شمع در فاصله یک متری است. همچنین نور ماه کامل در آسمان بدون ابر نیز حدود یک لوکس می باشد.
شدت روشنایی مستقل از جهت شار نوری تابیده شده میباشد و تفاوتی ندارد که این میزان شار نوری روی سطح کار از کدام سمت تابیده می‌شود. این پارامتر بستگی به تعداد و فاصله چیدمان چراغ ها در محل دارد؛ لذا بر روی محصول درج نمی‌گردد.
4- درخشندگی (لومینانس) درخشندگی یا لومینانس عبارتست از شدت نور ساطع شده در واحد سطح دیده شده از یک جهت بخصوص. واحد درخشندگی کاندلا بر متر مربع میباشد و همانطور که از نام آن پیداست، هرچه درخشش بیشتر باشد، نور در آن جهت متمرکز تر میباشد و برخی ترجمه‌ها نیز از آن به “تراکم نور” یاد کرده‌اند. درخشندگی معیاری است که بوسیله آن میتوان میزان “درخشان” بودن یک سطح را مشخص نمود.
مثال واضحی که میتوان به آن اشاره کرد درخشش بیشتر لامپ های رشته ای نسبت به لامپ های ال ای دی.
بهترین تکنیک های نورپردازی نما در سبک های کلاسیک
1- استفاده از نور های نقطه ای در نورپردازی نما: از آنجایی که نماهای کلاسیک دارای خلل و فرج زیادی در سطح خود هستند , برای نشان دادن بیشتر این خلل و فرج بهتر است از نو های نقطه ای استفاده کرد تا نور های پخش شونده و نواری. به عنوان مثال این یک تم عالی هست که ما پایین هر ستون در نمای خود (که معمولا ستون های کلاسیک یا به صورت دایره با شیار میباشند و یا مستطیل با شیار) یک یا چند عدد نور نقطه ای به کار میبریم تا شیار های ستون را بیشتر نشان بدهد.
2- تابش نور نقطه ای به المانهای سرستون و یا مجسمه های نما: جهت پر رنگ کردن امانهای نمای کلاسیک میتوانیم نور نقطه ای را در محل قرارگیری این المانها بتابانیم تا جلوه ای زیبا تر داشته باشد.
3- استفاده از نور های مخفی خطی در نورپردازی نما: از آنجایی که بنیاد معماری کلاسیک بر پایه خطوط منحنی میباشد، بهتر است که ما با نورپردازی نما در محل قوس های نما بر این تاکید بیفزاییم.
بهترین تکنیک های نورپردازی نما در سبک های مدرن
1- استفاده از نور خطی: نور های خطی شامل چندین لامپ ا ای دی و یا اس ام دی میباشد که در محفظه ای محبوس شده و تنها از یک طرف مسیر برای خروج نور وجود دارد . از آنجایی که تمامی لامپ های این تیپ از المانهای نوری از جنس ال ای دی و یا اس ام دی میباشد ، صرف انرژ برق بسیار پایین می آید. همچنین به دیل افزایش کارخانه های سازنده این نوع نورها در حال افزایش است قیمت آن نیز در شرایط خوب و رقابتی به سر میبرد.
2- استفاده از نور های نقطه ای متناوب: از آنجایی که بنیاد معماری مدرن بر پایه خط های مستقیم و بدون منحنی میباشد ، لذا استفاده از نور های نقطه ای به صورت چیدمان خطی در نور پردازی نما بسیار صحنه زیبا و جذابی را خواهد ساخت
3- نورهای مخفی خطی: شاید به جرئت بتوان گفت که زیبا ترین المان نوری مدرن در نورپردازی نما به سبک مدرن استفاده از نورهای خطی به صورت مخفی میباشد. ولی دو نکته رو نباید در به کار گیری این نوع امان نوری فراموش کرد.
اول اینکه از به کار گیری بیش از اندازه این نوع نور ها باید پرهیز کرد و دوم اینکه از دیده شدن منبع نور جلوگیری کنیم. به این معنی که لامپ های نواری را به گونه ای در کار قرار دهیم که تنها باز تاب نوری آن ها مشاهده شود نه خود آن لامپ ها
